মহাকাব্যিক মহানগৰ গুৱাহাটী— (মছদ্দৰ হুছেইন)

ৰজাঘৰীয়া সম্পদে মাধৱ চন্দ্ৰৰ ঘৰলৈ বাট পোনোৱাৰ ঘটনা পূৰ্বেও ঘটিছিল। তেতিয়া মাধৱ চন্দ্ৰ কলিকতাত পঢ়ি আছিল। কলিকতা তেতিয়া ভাৰতৰ ৰাজধানী। কেৱল প্ৰশাসনিক ৰাজধানীয়েই নহয়, বৌদ্ধিক আৰু সাংস্কৃতিক ৰাজধানী ৰূপেও ভাৰতৰ পুৰণিৰ পৰা নতুন যুগলৈ উত্তৰণ ঘটোৱাত মুখ্য ভুমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। কলিকতা হৈ পৰিছিল আধুনিক ভাৰতীয় নিৰ্মাণৰ কমাৰশাল। 

সাতসৰীৰ ঘটনাতকৈয়ো ৰোমাঞ্চকৰ ঘটনাটো ঘটিছিল সেই সময়তেইসময়তেই। এই ঘটনাই মাধৱ চন্দ্ৰৰ জীৱনৰ গতিকে সলাই দিছিল। কোম্পানীৰ পেঞ্চনভোগী আহোম যুৱৰাজ কেশৱসিংহৰ বহুমূলীয়া সোণৰ ঘড়ী এটা আউনীআটী সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰ গৰাকীয়ে কিনিব বিচাৰি যুৱৰাজৰ ঘৰলৈ কেইজনমান ভকতক পঠিয়াইছিল। কেশৱ সিংহই ভকতৰ হাতত ঘড়ীটো দিয়ে যদিও মাধৱ চন্দ্ৰকে ইয়াৰ দায়িত্ব দিয়ে। কৌতুহল বশত: ভকতসকলে ঘড়ীটো খুলি চাওঁতে ঘড়ীৰ বিজুতি ঘটিল। সত্ৰাধিকাৰে বিজুতি থকা ঘড়ী গ্ৰহণ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিলে। আনহাতে কেশৱ সিংহয়ো ভাল ঘড়ী বেয়া কৰি ঘুৰাই পঠিওৱা বাবে ওভতাই নল’লে। মাধৱ চন্দ্ৰ মহাবিমোৰত পৰিল। ঘড়ীটো লৈ কলিকতা পালেগৈ আৰু কলিকতাৰ সেই সময়ৰ বিখ্যাত ব্যৱসায়ী শ্যাম বীডৰ ওচৰত ঘড়ী বন্ধকত ৰাখি ঋণ লৈ কেশৱ সিংহৰ দাম পৰিশোধ কৰিলেকৰিলে। শ্যাম বীড মাধৱ চন্দ্ৰৰ সহপাঠী আছিল। সহপাঠীৰ ধাৰ পৰিশোধৰ বাবে মাধৱচন্দ্ৰ বৰিশালত শিক্ষকৰ কামত সোমাল। একে সময়তে এল্ এল বিও পঢ়িবলৈ ল’লে। যথাসময়ত উকীল হৈ গড়মূৰ সত্ৰৰ ডাঙৰ মোকৰ্দমা এটা চলোৱাৰ দায়িত্ব পালে আৰু প্ৰথম মোকৰ্দমাটোৰ মাননিৰ ধনেৰে সহপাঠীৰ ঋণ সময়মতে পৰিশোধ কৰিলে। মাধৱ চন্দ্ৰৰ একাগ্ৰতা আৰু সততাত সহপাঠী শ্যাম বীড মুগ্ধ হৈ পৰে আৰু আজীৱন ঘণিষ্ঠ বন্ধু হৈ পৰে। একেটা মোকৰ্দমাৰ বাবে মাধৱ চন্দ্ৰ চৰকাৰৰো চকুত পৰিল আৰু উপযাচি ই. এ. চি পদত মকৰল কৰিলে। 

 

মাধৱ চন্দ্ৰই কৈছিল, “এই ঘড়ী মহালক্ষ্মীমহালক্ষ্মী। এই ঘড়ীয়ে মোক জীৱনত প্ৰতিষ্ঠা কৰিলে। “

 

মাধৱ চন্দ্ৰই সেই ঘড়ী নবীন চন্দ্ৰক দি যায়যায়। এইটো সাধাৰণ ঘড়ী নাছিল। এয়া আছিল আমোঘ সময়। অসমৰ সামাজিক-ৰাজনৈতিক ক্ষমতাৰ হস্তান্তৰৰ কাহিনী অদৃশ্য আখৰেৰে খোদিত হৈ আছে ঘড়ীটোত। প্ৰবল প্ৰতাপী সাম্ৰাজ্যবাদী বৃটিছ শক্তিক ভাৰতৰ মাটিৰ পৰা খেদি পঠিয়াবলৈ চলা স্বাধীনতা আন্দোলনৰ নেতৃত্ব দি অসমত ইয়াৰ বীজ অঙ্কুৰিত কৰাত অন্যতম মুখ্য ভুমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল নবীন চন্দ্ৰ বৰদলৈয়ে। কলিয়া ভোমোৰা বৰফুকনৰ পুৰণি চৌহদত মাধৱ চন্দ্ৰই সজা ঘৰখন হৈ পৰিছিল স্বাধীনতা আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰ। অসমৰ প্ৰথম কংগ্ৰেছ কাৰ্যালয় স্থাপন হৈছিল সেই চৌহদত। মহাত্মা গান্ধী আহিছিল তালৈ। মহাত্মাজীৰ দলটোত আছিল-মৌলানা মহম্মদ আলি, শ্ৰীমতী মহম্মদ আলি, যমুনালাল বজাজ, আজাদ শোভানী, মহাত্মাজীৰ সহকাৰী কৃষ্ণদাসজী। ড০ ৰাজেন্দ্ৰ প্ৰসাদ, নেতাজী সুভাষচন্দ্ৰ বসুও আহিছিল এইখন ঘৰলৈ। দেশভক্ত তৰুণৰাম ফুকন, দেশপ্ৰাণ চন্দ্ৰনাথ শৰ্মা, বিষ্ণুৰাম মেধি, দেৱেশ্বৰ শৰ্মা, কুলধৰ চলিহা, তৈয়বউল্লা, মুহিবুদ্দিন আহমেদ, ফকৰুদ্দিন আলি আহমেদ আদি আছিল কংগ্ৰেছ কাৰ্যালয়লৈ নিয়মীয়াকৈ অহা যোৱা কৰা দেশ নেতা। দেশৰ মুক্তিৰ হকে প্ৰচুৰ পৰিশ্ৰম কৰা বাবে পাচলৈ নবীন চন্দ্ৰ বৰদলৈৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটে আৰু ১৯৩৬ চনৰ ১৬ ফেব্ৰুৱাৰীত মহান নেতা গৰাকীৰ দেহাৱসান ঘটে।